‘Informeer leerling bij keuze opleiding ook goed over baankans en salaris’
In alle informatie en begeleiding die jongeren krijgen bij hun zoektocht naar een beroepsopleiding die past, is meer aandacht voor baankans en toekomstig salaris een goede zaak. Nu gaat het vooral om interesses en capaciteiten van leerlingen. Dat is nogal eenzijdig, stelde Mirjam Bahlmann - adviseur en onderzoeker bij Qompas - donderdag op de jaarlijkse decanendag van het Friese mbo.
Al sinds 1997 organiseren de Friese mbo-scholen ieder jaar zo’n dag om decanen uit het voortgezet onderwijs te ontmoeten en te informeren. Inmiddels zijn we wat fusies verder. Maar het doel - samen optrekken om leerlingen naar de juiste plek te helpen - is niet veranderd, stelde instellingsdirecteur Truda Kruijer van Aeres VMBO en MBO bij de start in Van der Valk Hotel Sneek. Voor de decanen lag dan ook weer een uitdagend programma aan workshops klaar.
Stof tot nadenken gaf in ieder geval de inleiding van Mirjam Bahlmann. Op basis van alle trajecten die Qompas biedt op het gebied van studiekeuze, waaronder LOB-trajecten met allerhande testen, kon zij aangeven dat heel wat vijftienjarigen het erg lastig vinden om nu al een goede keuze te maken voor een beroep. ‘Wie van de mensen hier wist het op die leeftijd zélf al?’ Weinig vingers gingen omhoog.
Eye-openers
Het beeld van beroepen is vaak beperkt, interesses kunnen snel wisselen en alle LOB-trajecten in het voortgezet onderwijs voelen gauw als ‘ver-van-mijn-bed.’ Zorg voor een brede blik en verken opties door frisse vragen, stelde Bahlmann. ‘Jongeren die niet gemotiveerd zijn, zijn vaak onzeker en weten niet waar ze moeten beginnen.’ Zoek naar onverwachte eye-openers, was haar advies.
In onderzoek kwam naar voren dat ouders zeer belangrijk zijn in die zoektocht. Maar ook zij hebben vaak een tunnelvisie en weten weinig over de praktijk van een beroep, aldus Bahlmann. Dan ligt het voor de hand om als decaan vooral te kijken naar capaciteiten en interesses van een leerling. Dat is goed, maar ook te krap.
Volgens een onderzoek door Qompas en een bureau van Universiteit Maastricht hebben jongeren vaak een veel te rooskleurig beeld van de kansen op een baan en het salaris, aldus Bahlmann. En als zij zien hoe het wérkelijk zit, zijn zij best bereid om – binnen de marge van hun voorkeuren – toch anders te kiezen. Is dat goed? Worden ze daar gelukkig van, in de opleiding en later? Dat leidde tot de nodige vragen en discussies tijdens de inleiding en het vervolg van deze decanendag.