Kingfish en bang bang in stage op Surinaamse vissersboot
Geen tong of kreeft, dit keer. Luc, Johannes en Freek haalden dit keer netten vol tropische vissen als red snapper, kandra, barbaman en een enkele barracuda binnen. Drie weken waren de studenten van Firda Urk op stage in Suriname. Ze verkenden er de visserij én waren een hele week op zee om volop mee te draaien op de SA-174 Oppertune. Dat is wel even wat anders dan vissen op de Noordzee.
Voor hun opleiding bij de maritieme campus van Firda op Urk brengen de drie al heel wat uren door op zee. Studenten moeten minstens 180 vaardagen ervaring opdoen. Maar ook daarbuiten stappen de jongens graag aan boord om wat te verdienen. Dan vissen Luc Romkes (19) en Freek de Boer (18) uit Urk op tong en schol. Johannes Sliep (18) uit Wierum vist op kreeft. Een visser uit de omgeving van Dokkum? ‘Ja, mijn familie is van het boeren. Maar ik had een dwarse oom, die vist. Dat vond ik veel mooier.’
Een slimme keus, zegt docent Tjeerd de Boer: ‘Met dit diploma heb je 100 procent zeker meteen werk.’ En ja, dan is wat ervaring buiten de Noordzee ook helemaal niet verkeerd. De jongens konden op pad door het studiefonds Erasmus+ van de Europese Unie in een keuzedeel, waarvan ze er twee moeten doen voor hun diploma. ‘En als dat zomaar langs komt wapperen’, zegt Luc, ‘zeg je daar geen nee tegen.’
Minder regels
In de eerste week kwamen de studenten terecht in Domburg en Boxel, iets landinwaarts aan de Suriname Rivier. Deze rivier mondt bij Paramaribo uit in de Atlantische Oceaan. Vanuit die rivier vist Marisa Fisheries op zee met een vloot van achttien schepen, die verspreid over de week terugkeren en hun vangst lossen bij eigen verwerkingsbedrijf Ocean Delight.
Allerlei soorten vis leveren de boten dan af. Johannes: ‘Alles wat in het net zit, gaat mee.’ Er wordt niet gewerkt met maatplankjes om te kijken wat ondermaats is, zoals hier. Wel zijn er wat regels, als er bijvoorbeeld een enorme rog meekomt in het net. Luc heeft er een filmpje van. ‘Die ging terug.’ Verder is het minder streng dan op de Noordzee. Wel zo prettig, vinden de jongens. Hier wordt het vissers wel heel moeilijk gemaakt.
Hun docent valt hen bij. ‘De Noordzee is het meest gereguleerde stukje zee van de hele wereld’, zegt De Boer. ‘En het gebied wordt door windparken ook nog eens steeds kleiner.’ De vismethoden zijn hier heel modern, maar door strenge regelgeving, verboden gebieden en dure brandstof levert het weinig op. Luc: ‘En als er niks meer verdiend wordt, valt er ook niks meer te investeren. Dan houdt het op het laatst op.’ Dan maar naar Suriname? Luc grijnst: ‘Nou nee, liever niet.’ En zo’n vaart zal het ook niet lopen.
Pijlstaartrog
In Suriname is het best wat behelpen, merkten de jongens. Grote schepen zijn er best betrouwbaar, maar de vissers werken er met weinig meer apparatuur dan een laptop en dieptemeter. En hiernaast gaan heel wat mannen er weken de zee op in een houten sloep om te vissen met lange drijfnetten, zagen ze. De Boer: ‘Dat is ook goed om eens te zien, om te beseffen dat een hoop mensen op de wereld in armoede moeten leven.’’
Op de SA-174 Oppertune gingen de sleepnetten overdag steeds na drie uren omhoog. De eerste ‘trek’ was best een avontuur. Wat komt er op de band voorbij? De jongens waren gewaarschuwd dat ze vooral moeten afblijven van de pijlstaartrog. Freek: ‘Die was voor de ervaren mannen. Ze knapten er
eerst de naald bij de staart af, dan was het veilig.’ Verder hadden ze vrij snel in de smiezen hoe ze die ‘platte lange dingen’ en andere vissen moesten verdelen over bakken.
Begeleiding kregen ze ter plekke van Bjorn de Boer, schipper van die week en zoon van eigenaar Johnny de Boer van Marisa Fisheries. Aan bemanning had het schip twee Afrikanen en verder mannen uit de Filipijnen. Daar hadden ze weinig contact mee. En eten, dat maakten ze toch maar apart. Johannes: ‘Je wil niet weten wat zij allemaal op hun bord legden, tot vissenkoppen aan toe.’
Verder was die week prima te doen, ook het ritme van elke drie uren een ‘trek’ en dan hard buffelen onder een warme zon. ’s Nachts werd er niet gevist. Best relaxed dus, want op de Noordzee gaat het vissen ook ’s nachts door in een straf ritme. ‘Maar echte vissermannen kunnen dat’, weet Luc.
Dat gaan ze weer met plezier doen op de Noordzee en in hun school op Urk. Want dat het ook anders kan, zagen ze eveneens in hun eerste en derde week Suriname met onder meer een bezoek aan een voormalige plantage, een markt in Paramaribo, een maritieme autoriteit en een opleiding voor de koopvaardij. ‘Daar hadden ze zelfs geen computer’, zegt Luc. ‘Een paar theorielokalen, dat was het.’ En dat is best een schril contrast met de simulatoren op de maritieme campus van Firda.