Karim Amghar in eerste Taaldag Firda: ‘Verwacht veel van je mbo-student’
Een kind dat opgroeit in een taalrijke omgeving, heeft in het onderwijs veel meer kansen om zich volop te ontplooien. Omgekeerd geldt ook. Wie zonder boeken opgroeit in armoede, kan zich hier moeilijk aan ontworstelen. Zo’n start kruipt in het zelfbeeld, stelde schrijver Karim Amghar op de eerste Firda Taaldag. Hoe stuur je zoiets bij in ambitieus mbo? Met hoge verwachtingen én de benadering die hierbij hoort. En met taal… Veel taal!
Van alle mbo-colleges waren taaldocenten maandag in Leeuwarden bijeen om hun kennis en ervaring te delen in meer dan twintig workshops van collega’s en deskundigen van buiten, met een keynote van Amghar. Hij geeft les in het mbo, waar hij ooit als student zat, en schreef over alle oordelen en vooroordelen het boek ‘Maar dat begrijp jij toch niet’. Dát kreeg hij in het mbo vaak te horen. Het mbo en de mbo’er worden nog steeds niet genoeg op waarde geschat, is zijn boodschap.
Blik verbreden
Zijn verhaal over de achtergrond van veel mbo-studenten en wat scholen kunnen doen om hen toch in actie te krijgen, paste prima in deze Taaldag. In taal ligt een belangrijke sleutel, stelde bestuursvoorzitter Remco Meijerink met een citaat van de Oostenrijkse filosoof Ludwig Wittgenstein: ‘De grenzen van mijn taal vormen de grenzen van mijn wereld.’ Wat je niet kunt benoemen, is moeilijk te bevatten. Lezen is dan een goede manier om je taal en hiermee je blik op de wereld te verbreden.
Inspirerend mbo is meer dan louter leren voor een vak en wat nu nodig is op de arbeidsmarkt, aldus Meijerink. In die boodschap kon Amghar zich goed vinden. Als schrijver, columnist en docent is hij veel bezig met kansengelijkheid. En die kansen zijn te vaak helemaal niet gelijk.
De omstandigheden waarin je opgroeit, zijn heel bepalend. Amghar: ‘Als je vanaf het begin wordt gestimuleerd en mensen jou met hoge verwachtingen benaderen, kan dat 13 tot 30 punten schelen in jouw score bij een IQ-test.’ Dat zit in taal, maar ook in financiële ruimte - en aandacht - voor cultuur en een open blik op de wereld.
Uitdagen
Zelf was Amghar een kind van analfabete migranten uit Marokko en kwam - ondanks een havo/vwo-score in de Citotoets - op advies van zijn basisschool terecht in het vmbo en hierna mbo in Rotterdam. Hier paste hij zich aan bij de heersende cultuur van stoer doen en Gucci-spullen, maar liep vast in twee opleidingen. Tot hij het nog eens probeerde op hbo-niveau… Daar bloeide hij op. Waarom? ‘Ik werd er uitgedaagd en serieus genomen in wat ik wél kon.’
Nu is hbo naar zijn oordeel helemaal niet béter dan mbo. Maar dan is het volgens Amghar wel zaak dat we alle studenten - zeker ook in het mbo – serieus nemen en met hoge verwachtingen benaderen. ‘Dat heeft een enorme impact op het beeld van het mbo én het zelfbeeld van de mbo’er.’ In dat beeld is taal heel belangrijk om je te ontplooien.
Hier gaat Firda dan ook hard aan werken. Zo kregen in een challenge vier onderwijsteams een bedrag van 10.000 euro toegewezen om vooral studenten tot lezen te verleiden in prettige hoeken met boeken. Esther Bliek – Travel en Hospitality – won de challenge voor studenten met een ‘meme’ over het boek ‘Where the crawdads sing’.